Het verlangen van de mens

Le désir de l'homme

1951, olie op doek, 81 x 65 cm
Collectie Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Brussel
Inventarisnr. 459

Is Gaston Bertrand een abstracte kunstenaar? Zo gesteld is het wel een heel schoolse vraag, maar omdat er sinds lang een zekere dubbelzinnigheid heerste over het werk van deze kunstenaar is de vraag terecht. Op het eerste zicht zijn de meeste van Bertrands belangrijke werken puur geometrisch en zou men ja kunnen antwoorden op bovenstaande vraag, vooral omdat zoals veel schilders van zijn generatie, Bertrand de plastische kunst benadert vanuit de eeuwenoude en algemeen aanvaarde houding van een onderwerping aan de natuur, een houding waarin hij zich met veel talent en inspiratie onderscheidt vooralleer hij, vlak na WOII, experimenteert met een taal die men later als "non figuratief" zal omschrijven.

Maar hoe verklaart men dan in heel het oeuvre van Bertrand de aanwezigheid van de menselijke figuur, waarmee hij bij de strekking hoort die men als "figuratief" omschrijft? Het zou dus niet meer dan logisch zijn hem als niet abstracte kunstenaar te benoemen. Waren er dan twee Bertrand's en moet men er mee instemmen dat Bertrand zich volgens zijn eigen wil en inspiratie van de ene naar de andere oever overstapte?

In de jaren vijftig, waartoe Het verlangen van de mens behoort, maakte Bertrand zijn meest abstracte werken, wat de avant-gardistische kritieken van die tijd ertoe aanzetten om hem in het vakje abstract te plaatsen. Bertrand verzette zich hier niet tegen, er zich rekenschap van gevende dat hij er niet helemaal toe behoorde omdat zijn werken zich eerder bevonden op de breuklijn van de verschillende stromingen van de moderne kunst, zijnde figuratie en abstractie, met andere woorden, op gelijke afstand tussen twee expressieve polen.

Top back