Op vraag van kanunnik Lanotte die verantwoordelijk is voor de architecturale en esthetische werken aan de religieuse gebouwen van het bisdom Namen, ontwerpt Bertrand een project voor een glasraam "Le royaume de Dieu". Dit is een van de eerste abstracte werken in de na-oorlogse sacrale kunst in België.
Hij wordt uitgenodigd in het "Salon de Mai" te Parijs, waar hij later nog regelmatig uitgenodigd zal worden.
Hij maakt een reeks tekeningen tijdens een verblijf in Koudekerde aan de Hollandse kust.
Eerste aankoop van een werk van Bertrand door de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België te Brussel : "Architecture", een doek uit 1949.

De dood van zijn moeder op 27 september dompelt Gaston Bertrand in een diepe droefenis. Hij maakt enkele zeer bewogen tekeneningen van zijn moeder op haar doodsbed.
Hij schildert een twaalftal zeer architecturale doeken met als thema de kathedraal, de stad en de buurt.
Hij laat een woning-atelier bouwen op het nummer 151 in de Hoogdoornlaan te Ukkel (Brussel) volgens de plannen van de architect Jacques Dupuis, die dezelfde architecturale visie heeft als Bertrand.

Het koppel Bertrand wordt bevriend met bankier Bénédict Goldschmidt en zijn echtgenote Alla, die zich kort daarna laat door Gaston laat portretteren en later meerdere werken van de kunstenaar koopt.

Onder auspiciën van de ambassadeur van België in de Verenigde Staten, stelt hij tentoon in de Stable Gallery te New York, dit is Gaston Bertrand's eerste individueel gebeuren in het buitenland.
Léon Degand wijdt een artikel aan Bertrand in het Parijse blad "Art d'Aujourd'hui".
Verblijf in Frankrijk.
Hij ontvangt een beurs van de Belgische Staat en maakt een lange reis naar Italië waar hij Milaan, Firenze, Anzio, Bologna, Sienna en Rome bezoekt. In Rome logeert hij in de Academica Belgica.

De architectuur van de Italiaanse steden en in het bijzonder het interieur van de rouwkapel van de Médicis (Michel-Ange) te Firenze geven hem inspiratie.
Onder invloed van Italië krijgt zijn monochroom palet meer kleur en versoepelt zijn abstractie van de voorgaande jaren.

Nieuwe deelname aan de 2de Biënale van São Paulo. Bertrand wordt bekroond met de eerste prijs en ontvangt een beurs van 30.000 cruzeiros.
De Belgische Vereniging van Kunstcritici lauwert Gaston Bertrand met hun jaarlijkse Grote Prijs van de kritiek voor het seizoen 1952-1953. Bertrand wint met 14 tegen 3 stemmen van Poliakoff. Andere weerhouden Belgen waren Cobbaert, Delhez, Mortier en de Fransen Zadkine en Schneider.
Onder toezicht van het Ministerie van Openbaar Onderwijs schrijft Robert Delevoy een eerste studie over de kunstenaar in het kader van de Artistieke Monografiën uitgegeven door de Belgische Staat.

In Parijs stelt Bertrand voor de eerste keer zijn Paysages immobiles tentoon in de galerie/boekwinkel La Hune en een twintigtal doeken in de galerie La Roue. Jeanne Bucher koopt het kunstwerk Pour un hommage à Michel-Ange II.
Tijdens zijn verblijf in Parijs raakt Gaston Bertrand geboeid door de metro en maakt er enkele schetsen.
Op vraag van Jean Giraud, leraar aan de hogeschool Sint-Luc te Sint Gillis (Brussel) wordt hem aangeboden om het schildersatelier hogere graad te leiden. Hij geeft er les aan enkele veelbelovende schilders zoals Luc Mondry, Boris Semenoff, Camille De Taeye en Francis De Bolle. Zijn leerstof is gebaseerd op zijn eigen persoonlijke esthetische visie.